De paradox van de energietransitie

Fossiele brandstoffen zijn de grootste oorzaak van de opwarming van de aarde. Het zorgt voor een onleefbaar klimaat voor mens, dier en plant. Dus moeten we overstappen naar zonne- en windenergie voor een wereld zonder lucht- en milieuvervuiling, en voor een gezonde flora en fauna. Maar wat zijn de ecologische consequenties eigenlijk?

Zonnepanelen en windmolens moeten geproduceerd worden, en dat gebeurt niet in een weiland. Of ik moet me vergissen, en dan staan er in China allemaal vrolijke Chinezen met goede arbeidsomstandigheden en dito arbeidsvoorwaarden in het gras de panelen met duurzame materialen in elkaar te timmeren…

Er is dus een productiehal nodig, bestaande uit grondstoffen als steen, staal etc. Die komen uit mijnen Die gegraven worden door enorme machines, geproduceerd in een productiehal van steen en staal. Voor die machines is veel staal nodig, afkomstig uit mijnen en geproduceerd in hoogovens die ook gebouwd worden van grondstoffen en veel fossiele brandstof verbruiken. Voor het vervoer van grondstoffen voor machines en productiehallen zijn vrachtwagens en schepen nodig, die eerst gebouwd worden in productiehallen van steen en staal. Tot hier is er nog geen zonnepaneel of windmolen geproduceerd, maar is wel de aarde verder uitgeput, en zijn de multinationals in de grondstoffen en zware industrie de grote winnaars.

Voor de productie van zonnepanelen en windmolens zijn machines nodig die op dezelfde vervuilende wijze geproduceerd en vervoerd worden, en uit mijnbouw afkomstige grondstoffen. In Indonesië sneuvelt hiervoor tropisch regenwoud , en worden voor het klimaat belangrijke koraalriffen bedreigd, want mineralen worden met diepzeemijnbouw gewonnen zonder dat de gevolgen bekend zijn. Wat waren we ooit boos over de vervuiling van de Nigerdelta door Shell, maar actieve herinneringen zijn nu éénmaal niet ons sterkste punt… Alles voor een beter milieu, en flink gesubsidieerd met belastinggeld…

Het assembleren gebeurt met lijn, staal en kunstof, waarna het hele zaakje op houten pallets in flink veel plastic gewikkeld op de vrachtwagen gaat, die niet op wind maar op diesel naar de haven rijdt.

Daar worden ze met een door de zware industrie geproduceerde hijskraan op een ecologisch onverantwoord schip gehesen. Het schip vaart niet op zonneschijn, maar op vervuilende stookolie naar Rotterdam, waar het zwikkie weer met de hijskraan op een met diesel aangedreven vrachtwagen gaat, als het niet eerst binnen de haven nog een keer of twee verplaatst wordt. Bij het distributiecentrum, ook niet van de wind gebouwd, wordt het met een heftruck gelost. De lokale installateurs halen hun bestelling meestal met een diesel aangedreven bus op, en vervoeren deze naar de klant. Voor montage zijn stalen frames geproduceerd, en na montage rest het verpakkingsplastic. Voila, u kunt beginnen met het opwekken van duurzame energie, en genieten van een gelukzalig gevoel bij te dragen aan een milieuvriendelijke wereld.

Contouren van een zonnepanelenafvalberg doemen op aan de met smog vervuilde horizon. De eerste lichtingen worden vervangen omdat de huidige panelen zoveel opwekken dat het financieel uit kan, oftewel ecologhische kapitaalvernietiging. Een paar dubbeltjes extra rendement en hup, daar gaan onze groene principes. 93% wordt recycled, dus 7% wordt toegevoegd aan de toch al groeiende afvalberg. En volgens een oude Westerse traditie wordt afval per schip getransporteerd naar Afrika.

Zouden alle ecologische kosten voor deze nieuwe industrie zijn meeberekend per opgewekte kwh, of wordt simpelweg economische groei toegevoegd via een idealistisch en nobel klinkend narratief?

Mag ik het zeggen? We moeten gewoon minder verbruiken! Te beginnen met alle elektrische onzin. Weer lekker tegen de wind in trappen zonder ondersteuning, het gras weer met een handmaaier maaien, niet meteen de airco aan als de zon schijnt, meer naar buiten in plaats van de hele dag naar een elektrisch aangedreven schermpje te turen. En dan bedoel ik niet in december naar het door heathers verwarmde terras tussen de gezellig brandende kerstverlichting! Want willen we eigenlijk wel groen, of liever gewoon door consumeren en het knagende gevoel van niet goed bezig te zijn afkopen?